Black metal – jeden z podgatunków heavy metalu, powstały na początku lat 80. XX wieku w wyniku ewolucji thrash metalu.
W latach 80. określenie „black metal” było używane w odniesieniu do wszystkich zespołów mających satanistyczne teksty i otoczkę, bez względu na styl muzyczny. Black metal był czymś w rodzaju podgatunku występującego wśród ówczesnych gatunków metalu (jak heavy, speed czy thrash metal), pionierem był brytyjski zespół Venom, który wprowadził do heavy metalu punkowe elementy i grał speed metalowo. Inne zespoły to np. szwedzki Bathory, szwajcarskie Hellhammer i Celtic Frost.
Później na przełomie lat 80. i 90. był to już odrębny gatunek operujący charakterystycznym „skrzekliwym” sposobem śpiewania i stylistyką opartą na czarno-białym makijażu typu corpse paint, zapoczątkowanym przez Kinga Diamonda z duńskiego Mercyful Fate. Zespoły „drugiej fali” to między innymi Darkthrone, Satyricon, Emperor. Pierwszym zespołem drugiej fali black metalu był zaczynający jeszcze pod koniec lat 80. Mayhem, który zadebiutował w 1987 r. EP-ką „Deathcrush”.
Wybrane podgatunki black metalu:
-melodic black metal
-symfoniczny black metal
-viking black metal
-NSBM (National Socialist Black Metal)
-DSBM (Depressive Suicidal Black Metal)
-Ambient black metal
-Blackened death metal
Charakterystyka:
-silnie przesterowane dźwięki często podchodzące w tremolo
-szesnastkowe partie gitar
-szybki rytm perkusji (blasty)
-niski, gardłowy, warczący lub skrzeczący growl
-surowe, posepne i złowrogie brzmienie
-motywy satanistyczne, antychrzescijańskie, pogańskie, ateistyczne, depresja, tematyka wojenna
-corpse paint
Depressive black metal
Depressive black metal, zwany także suicidal black metal i DSBM, jest to podgatunek black metalu, którego cechą charakterystyczną jest niskie (w porównaniu do typowego black metalu) tempo oraz przygnębiające melodie. Czasem zauważa się wpływy doom metalu (Nocturnal Depression, Defuntos), zimnej fali (Xasthur) czy ambientu (Deep-pression, Striborg). Teksty dotyczą marności życia, smutku, a w skrajnych przypadkach nienawiści do ludzkości oraz samobójstw. Za prekursorów sceny uważa się projekty takie jak Silencer, Bethlehem, Luror czy Mütiilation.
Ambient black metal
Ambient black metal, podobnie jak pochodny mu atmospheric black metal oraz wyżej wymieniony depressive black metal,
są częścią tej samej sceny muzycznej. Za jego prekursora także uważa się Burzum, a w szczególności albumy Hvis Lyset Tar Oss oraz Filosofem.
Innymi wpływowymi wykonawcami, którzy przyczynili się do rozwoju tego podgatunku są Summoning, Paysage d’Hiver, Lunar Aurora, Blut Aus Nord czy Darkspace. Tematyką utworów są głównie: natura, ludzkie emocje, czas i filozofia. Oprócz obecnego w samej nazwie ambientu, zaobserwować można wpływy gatunków takich jak post-rock (Alcest, Fen) czy muzyka neoklasyczna (A Forest of Stars, Urfaust).
Utwory są długie, trwają średnio 6-7 minut, nierzadko osiągając 20, a nawet 30. Dominują powolne lub średniej szybkości tempa.
GENEZA
Za pierwszy zespół blackmetalowy uchodzi angielski Venom, bardziej jest to jednak protoplasta wizerunku, używanej symboliki oraz charakterystycznych tekstów utworów niż samej muzyki i brzmienia. Drugi album Venom, Black Metal, dał nazwę całemu nurtowi.
Zespołami, które w pierwszej połowie lat 80. położyły podwaliny pod gatunek są szwedzki Bathory, norweski Mayhem oraz szwajcarski Hellhammer, który przekształcił się w Celtic Frost. W latach 90. centrum gatunku stała się Skandynawia, zwłaszcza zaś Norwegia, z której pochodzą zespoły Burzum, Darkthrone, Gorgoroth, Immortal, Dimmu Borgir, Emperor i Satyricon. Ze Szwecji wywodzą się grupy Marduk i Dark Funeral, z Finlandii – Impaled Nazarene i Beherit.
W kolejnych latach nurt rozprzestrzenił się po całej Europie, a nawet świecie. Pomimo różnic stylistycznych wiele zespołów przyznaje się do grania tego właśnie gatunku muzyki. Są wśród nich Graveland z Polski, Nargaroth z Niemiec, Lucifugum z Ukrainy, Enthroned z Belgii, Negură Bunget z Rumunii, Rotting Christ i Varathron z Grecji, Absu ze Stanów Zjednoczonych, Blasphemy z Kanady, Sarcófago z Brazylii czy Al-Namrood z Arabii Saudyjskiej.
Black metal w Polsce
Gatunek dotarł do Polski w połowie lat 80., głównie za sprawą łódzkiego zespołu Imperator, wzorującego się na twórczości Bathory i Celtic Frost.
Ważnym odniesieniem dla polskiej sceny była wczesna twórczość katowickiej grupy Kat, wykonującej muzykę z pogranicza black i thrash metalu, a w pierwszych latach heavy metalu, przyjmującej jednak satanistyczny wizerunek i posługującej się tekstami typowymi dla black metalu.
Zespół KAT uchodzi za sztandarowy polski zespół black metal pierwszej fali.
Późniejsze zespoły z tego gatunku to Behemoth (debiutował kasetą demo Endless Damnation w 1992 r., później nieco zmienił stylistykę), Graveland (również debiutował w 1992 r. – demo Necromanteion), Christ Agony (debiut 1990), Arkona, a także Infernum, Xantotol i Mysteries. Głównymi inspiracjami dla pierwszych zespołów była scena skandynawska, w szczególności Bathory, Mayhem oraz Darkthrone.
Obecnie najbardziej znanymi zespołami polskiej sceny blackmetalowej są m.in. Behemoth, Furia, Massemord, Mgła, Kriegsmaschine, Blaze of Perdition, Nekron, Besatt, Infernal War, Iperyt, Morowe, Medico Peste czy Arkona.